Wat is diabetes type 2?

Diabetes type 2 is een chronische stofwisselingsziekte waarbij het lichaam moeite heeft om de bloedsuikerspiegel te reguleren. Normaal zorgt het hormoon insuline ervoor dat glucose uit het bloed in de lichaamscellen terechtkomt. Bij diabetes type 2 lukt dit onvoldoende: er is te weinig insuline aanwezig of de cellen reageren er niet meer goed op. Het gevolg is dat de bloedsuiker te hoog blijft, wat op termijn schade kan veroorzaken aan bloedvaten en organen.

Insulineresistentie: vaak de eerste stap
Insulineresistentie betekent dat de lichaamscellen minder gevoelig zijn voor insuline. De alvleesklier maakt dan steeds meer insuline aan om dezelfde hoeveelheid glucose in de cellen te krijgen. Op den duur raakt dit systeem uitgeput en stijgt de bloedsuiker. Zo kan insulineresistentie uitmonden in diabetes type 2.

Omdat dit proces geleidelijk verloopt, merken veel mensen lange tijd niets van insulineresistentie. Pas als de bloedsuikers structureel te hoog worden, ontstaan duidelijke klachten.

Risicofactoren en oorzaken
Zowel insulineresistentie als diabetes type 2 worden beïnvloed door erfelijke factoren én leefstijl. Belangrijke risicofactoren zijn:

• Overgewicht, met name buikvet.

• Ongezonde voeding rijk aan snelle suikers en bewerkte producten.

• Weinig beweging.

• Toenemende leeftijd.

• Erfelijke aanleg.

• Slaaptekort en langdurige stress.

Symptomen en signalen
Bij insulineresistentie zijn klachten vaak vaag of afwezig. Bij diabetes type 2 kunnen wel symptomen ontstaan, zoals:

• Veel dorst en vaak plassen.

• Vermoeidheid of futloosheid.

• Wazig zien.

• Slecht genezende wondjes.

• Tintelingen in handen of voeten.

Omdat de klachten langzaam verergeren, kan de diagnose soms pas laat gesteld worden.

Gevolgen op lange termijn
Onbehandelde diabetes type 2 kan ernstige complicaties veroorzaken, waaronder:

• Hart- en vaatziekten.

• Nierschade.

• Oogproblemen door beschadiging van het netvlies.

• Zenuwschade met pijn of gevoelloosheid tot gevolg.

Daarom is het tijdig herkennen en behandelen van insulineresistentie zo belangrijk.

Aanpak en behandeling
De basis voor zowel de preventie als de behandeling van diabetes type 2 is een gezonde leefstijl.

• Voeding: veel groenten, volkorenproducten, gezonde vetten en magere eiwitten. Vermijd frisdrank, wit brood en snoep.

• Beweging: dagelijks minstens 30 minuten wandelen, fietsen of sporten. Krachttraining maakt spieren extra gevoelig voor insuline.

• Gewichtsverlies: zelfs 5 tot 10% afvallen kan al zorgen voor een merkbare verbetering van de bloedsuikerwaarden.

• Stoppen met roken en matigen met alcohol.

• Medicatie: als leefstijlverandering niet voldoende is, schrijft de arts vaak medicijnen zoals metformine voor. In sommige gevallen is later insuline nodig.

Preventie: beter voorkomen dan genezen
Insulineresistentie hoeft niet altijd te leiden tot diabetes type 2. Door vroegtijdig aandacht te besteden aan gezonde voeding, voldoende beweging en een gezond gewicht, kun je het proces vertragen of zelfs omkeren. Preventie is dus de sleutel tot een betere gezondheid en het vermijden van complicaties.

Conclusie: leefstijl maakt het verschil
Insulineresistentie is vaak de stille voorbode van diabetes type 2. Beide aandoeningen zijn ernstig, maar met gezonde keuzes in leefstijl zijn grote verbeteringen mogelijk. Door op tijd in te grijpen met voeding, beweging en gewichtsverlies, kan de bloedsuikerspiegel onder controle blijven en kan de kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren.